بارداری

کربوهیدرات‌ها

کربوهیدرات‌ های ساده و پیچیده‌، بخش مهمی از رژیم غذایی فرد را تشکیل می ‌دهند. بیشترین مقدار انرژی بدن از این منبع غذایی تامین می ‌شود. حداقل نیمی از کالری مصرفی، باید از کربوهیدرات‌های پیچیده مانند برنج تأمین گردد. قندها، نشاسته و فیبرها نیز اشکال دیگری از کربوهیدرات‌ها هستند.

کربوهیدرات‌های ساده، قندهایی مانند گلوکز، فروکتوز، لاکتوز و ساکاروز هستند و از کربوهیدرات‌های پیچیده می ‌توان به نشاسته، گلیکوژن و فیبرها اشاره کرد. این ترکیبات، به شکل زنجیر طویلی متشکل از کربوهیدرات‌های ساده مثل گلوکز هستند. شکل ذخیره‌ای کربوهیدرات‌ها در گیاهان، به‌ صورت نشاسته و در انسان به ‌صورت گلیکوژن می ‌باشد.

برنج غذایی از دسته ‌ی کربوهیدرات‌های پیچیده است که نسبت به غذاهای کربوهیدراتی ساده، حاوی ویتامین‌ها، مواد معدنی و فیبر بیشتری می‌ باشد.

برنج دارای کربوهیدرات زیادی است(3/32- 5/25 گرم کربوهیدرات در هر 100 گرم برنج پخته).در واقع 90 درصد کالری برنج ناشی از کربوهیدرات آن است و در هرم غذایی جزء گروه "نان و غلات " محسوب می شود.

فیبر رژیمی

تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف حداقل 25 گرم فیبر در روز، خطر ابتلا به بیماری‌ های مزمن را کاهش می ‌دهد.

غذاهای غنی از فیبر، به بهبود عملکرد روده‌ها کمک کرده و درصد ابتلا به بیماری‌ های روده‌ای را کاهش می ‌دهد.

یک دوم فنجان برنج سفید حاوی 3/0 گرم فیبر رژیمی است، در حالی که همین‌ مقدار برنج قهوه‌ای حاوی 8/1 گرم فیبر رژیمی می ‌باشد (تصویر بالا برنج سفید و قهوه ای را نشان می دهد).

پروتئین

پروتئین‌های موجود در رژیم غذایی، اسیدهای آمینه ‌ی لازم را برای ساخت و نگهداری بافت‌ها، آنزیم‌ها و برخی هورمون‌های بدن فراهم می‌ آورند. بسیاری از عوامل تنظیم ‌کننده‌ی فرآیندهای بدن، پروتئینی هستند. ضمناً این ترکیبات می ‌توانند به عنوان منبع انرژی عمل کنند.

پروتئین‌ها از زنجیره‌هایی با واحدهای اسید آمینه ‌ای تشکیل شده اند. بدن انسان قادر به ساخت اسیدهای آمینه‌ ی ضروری نمی‌ باشد. به این دلیل این دسته از اسیدهای آمینه‌، باید از طریق رژیم غذایی وارد بدن شوند. در حین ساخت پروتئین در بدن، حضور هر 8 اسید آمینه ‌ی ضروری به شکل همزمان ضروری است.

اگر چه برنج منبع غنی ‌ای از پروتئین به ‌شمار نمی ‌رود(5/2- 2 میلی ‌گرم پروتئین در هر فنجان برنج پخته)، ولی کیفیت پروتئینی آن از سایر غلات بالاتر می ‌باشد.

ارزش بیولوژیکی، معیاری برای سنجش کیفیت پروتئین است و بیان می کند که چه مقدار از نیتروژن موجود در پروتئین خورده شده، در بدن حفظ می ‌شود.

کامل ‌ترین پروتئین غذایی با چنین استانداری (ارزش بیولوژیکی برابر 100)، پروتئین تخم ‌مرغ می ‌باشد که به‌ عنوان پروتئین مرجع توسط FAO* (سازمان جهانی خواربار و کشاورزی) در نظر گرفته شده است.

ارزش بیولوژیکی پروتئین برنج، 86 است. برای مثال، ارزش بیولوژیک پروتئین فیله‌ ی ماهی 90- 75 و پروتئین ذرت 40 می‌باشد.

پروتئین‌های که ارزش بیولوژیکی بالای 70 دارند، به ‌عنوان پروتئین‌هایی با کیفیت قابل قبول در نظر گرفته می‌ شوند.

چربی

برنج حاوی مقدار بسیار ناچیزی چربی می باشد(2/0 گرم چربی در یک دوم فنجان برنج سفید پخته شده). بدن انسان قادر است تمام اسیدهای چرب (واحد تشکیل‌‌دهنده چربی) مورد نیاز خود، به جز اسید لینولئیک را بسازد. این اسید چرب (اسید لینولئیک) حدود 30 درصد از کل اسیدهای چرب موجود در برنج را شامل می ‌شود.

برنج فاقد کلسترول است (کلسترول خاص چربی‌های حیوانی است) و با توجه به درصد بسیار پایین چربی، یک غذای فوق‌العاده در تمام رژیم‌های غذایی محسوب می ‌گردد.

عسل یک غذای طبیعی و شفابخش هست که می تواند برای پیشگیری و درمان مشکلات سلامتی متنوعی به کار رود. باوجود شفابخش بودن و خواص بیشمار عسل طبیعی بسیاری از زنان از مصرف عسل در دوران بارداری امتناع می کنند و از وجود باکتری هایی که فکر می کنند ممکن است در ترکیب عسل باشند و سم بوتولینوم تولید کنند می ترسند. گفته می شود که ممکن است در عسل باکتری ای وجود داشته باشد که این سم را تولید کند اما محیط اسیدی عسل طبیعی اجازه رشد باکتری ها را نمی دهد و خاصیت ضد میکروب بودن یکی از خواص بسیار مهم عسل طبیعی هست. به فرض اگر باکتری مذکور در عسل باشد و از بین هم نرود اسید قوی معده مادر حتما آن را از بین می برد. پس مادران نباید نگران این موضوع باشند مادامی که عسل ارگانیک و طبیعی مصرف می کنند.این موضوع ثابت شده است که عسل به هیچ وجه برای جنین ضرر ندارد.

دوران بارداری معمولا با حالت تهوع، سوزش سرسینه و گاهی سرماخوردگی و گرفتگی بینی همراه است. زنان باردار می توانند تمام این دردها را با مصرف عسل بهبود ببخشند.

توجه: اگرچه نسخه های طبیعی متعددی وجود دارد که زنان باردار می توانند استفاده کنند اما به دلیل اهمیت دوران بارداری و متفاوت بودن وضع سلامت مادران قبل از مصرف آنها، باید با پزشک خود یا متخصص طب سنتی مشورت نمایند.

مصرف عسل در دوران بارداری می تواند سوزش سر سینه را بهبود ببخشد. در اوایل بارداری سوزش سر سینه به دلیل ترشحات هورمونی اتفاق می افتد و در ماه های آخر دوران بارداری نیز وقتی بچه تمام ارگان های داخلی مادر را به بالا فشار می دهد رخ می دهد. یک لیوان شیر داغ با یک قاشق مرباخوری عسل بهترین درمان برای این احساس ناخوشایند است این معجون باید شب و قبل از خواب مصرف شود.

بیشتر زنان باردار از تهوع صبحگاهی رنج می برند به ویژه در سه ماه اول بارداری. در بعضی مواقع این حالت تهوع و استفراغ اینقدر شدید است که باعث کاهش وزن مادر می شود و مشکلاتی را برای مادر و جنین به وجود می آورد.دارویی که می تواند این حالت را درمان کند زنجفیل هست که این قابلیت را دارد که درد سیستم گوارشی را تسکین دهد و به گردش خون کمک کند. معجون عسل و زنجبیل این توانایی را دارد که به تهوع صبحگاهی خاتمه دهد. البته پزشکان استفاده این معجون را در هفته های اول بارداری توصیه نمی کنند چرا که گردش خون بالا در این دوران توصیه نمی شود.

نه ماه زمان زیادی هست و حتما مادر یک بار را سرما می خورد. و اجتناب از سرماخودگی کار سختی هست. ویتامین ث طبیعی و عسل به مادران آینده کمک می کنند تا از مشکلات سرماخوردگی و یا سرفه های شدید رهایی یابند. ناراحتی ناشی از گلودرد و گرفتگی بینی با کمک یک فنجان چای و لیمو که با عسل شیرین شده باشد می تواند بهبود یابد.

مصرف عسل طبیعی در دوران بارداری ضرر ندارد به شرط آنکه در خوردن آن زیاده روی نشود. مصرف عسل در دوران بارداری روزانه نباید بیشتر از دو الی 3 قاشق غذاخوری باشد. به طور کلی هیچ گونه زیاده روی ای برای بدن انسان مفید نیست. مادران آینده باید به نوزادان خود مواد مغذی متنوعی برسانند تا از رشد صحیح آنها مطمئن باشند. عسل برای بدن مادر مواد معدنی، ویتامین ها و انرژی ای که در دوران بارداری نیاز دارد تامین می کند. طبق نظر کارشناسان مادران باید از خوردن قندهای مصنوعی مثل ساخارین شدیدا اجتناب کنند و عسل و خرما بهترین مواد قندی سالم قابل استفاده در دوران بارداری هستند.

در دوران شیردهی تمام موادغذایی دریافتی به نوزاد یا کودک نیز انتقال می یابد. هرچند هویج سرشار از ویتامین ها و موادمعدنی است، اما آلرژی به این ماده غذایی می تواند بر نوزاد نیز تاثیرگذار باشد. همچنین مصرف هویج می تواند موجب تغییر رنگ پوست نوزاد شود که البته بدون ضرر است.

کاروتنمیا

در میان میوه ها هویج حاوی میزان بالایی بتاکاروتن بوده که پیش ساز ویتامین A است. درصورت مصرف میزان زیادی از این ماده مغذی، بتاکاروتن می تواند در پوست انباشته شود. بتاکاروتن همچنین از شیر مادر عبور کرده و باعث کمی تغییر رنگ در پوست نوزاد یا کودک می شود. این تغییر رنگ بی ضرر به ویژه در کف دست یا کف پای کودک ایجاد خواهد شد.

آلرژی

کودکان در زمان شیردهی ممکن است به برخی از موادغذایی آلرژی داشته باشند. براساس کلینیک مایو در ایالات متحده، در حدود ۶ تا ۸ درصد از نوزادان و کودکان برخی از انواع آلرژی به موادغذایی را تجربه می کنند. آلرژی به هویج ممکن است با ایجاد درد شکمی، نفخ و گاز در کودک باشد. همچنین ممکن است موجب اسهال و استفراغ یا ورم صورت به ویژه در اطراف چشم ها، دهان یا لب ها شود. آلرژی به هویج همچنین می تواند با علائم تنفسی از جمله خس خس سینه، تنگی نفس، آبریزش بینی یا گرفتگی همراه باشد. بنابراین در صورت مشاهده علائم آلرژیک با پزشک خود مشورت کنید.

هویج و ترجیحات غذایی

همزمان با شروع مصرف موادغذایی جامد در کودکان، قرارگیری در معرض موادغذایی مانند هویج از طریق شیر مادر می تواند برای کودک لذت بخش باشد. براساس مطالعه منتشر شده در مجله “کیفیت موادغذایی و اولویت”، کودکانی که طعم هویج را از طریق شیر مادر تجربه کردند، بیشتر احتمال دارد که نسبت به خوردن غلات صبحانه طعم دار شده با هویج احساس رضایت داشته باشند.

ملاحظات

هویج منبعی عالی از ویتامین A و سایر موادغذایی ضرروی برای رشد کودک است. در صورت تمایل به خوردن این ماده غذایی، مصرف آن منعی ندارد. همچنین در صورت ابتلا به کاروتنمیا، رنگ پوست کودک حتی با وجود عدم قطع مصرف هویج تا ۲ یا ۳ سالگی به رنگ طبیعی باز می گردد.

متخصصان تغذیه معمولا استفاده از میوه ها و سبزیجات را توصیه می کنند. سبزیجاتی از جمله چغندر، کلم کیل، گوجه فرنگی و هویج فلاونوئیدهایی برای مقابله با بیماری ها دارند. هر چند بیشتر محصولات غنی از موادمغذی می باشند. برای مثال گل کلم عضوی از خانواده ی کلمیان است. موادمغذی موجود در گل کلم در کمک به تقویت سیستم ایمنی و محافظت از بدن در برابر پیشرفت سرطان موثر است.

 
تقویت سیستم ایمنی

تمام میوه ها و سبزیجات موادمغذی لازم را برای تقویت سیستم ایمنی برای بدن فراهم می کنند، به طوریکه گل کلم نیز از این امر مستثنی نیست. گل کلم منبعی عالی از فولات و ویتامین C به حساب می آید. ۳ گلچه خام گل کلم ۶۷ درصد از نیاز روزانه به ویتامین C را برای بدن فراهم می کند، به طوریکه این میزان از ویتامین C بیشتر از برخی مرکبات است. همین میزان از گل کلم حاوی ۹ درصد از ارزش روزانه به فولات می باشد. همچنین سیستم ایمنی قوی باعث جلوگیری از ابتلا به سرماخوردگی های رایج تا بیماری های قلبی می شود. مصرف موادغذایی غنی از مواد آنتی اکسیدانی مانند ویتامین C، بتاکاروتن و سلنیوم در رژیم غذایی توصیه می شود.

 
ضد سرطان

کلم پیچ سرشار از موادمغذی است. در حقیقت گل کلم منبعی از دو ماده مغذی گیاهی (موادمغذی شیمیایی موجود در گیاهان) سولفورافان و ایندول-۳-کاربینول (I3C) است. این موادمغذی موجود در سبزیجات گل کلم به پیشگیری از ابتلا به سرطان نیز کمک می کنند. آنها از فعال شدن عوامل سرطان زا در بدن جلوگیری کرده و باعث افزایش تولید آنزیم هایی برای پاکسازی بدن از سموم و مواد سرطان زا قبل از آسیب رسانی به سلول ها از سیستم بدن می شوند. همچنین I3C یک عامل ضد سرطان قوی بوده که سطوح هورمون هایی که ممکن است باعث ایجاد تغییرات سلولی از جمله رشد تومور در سلول های سینه و پروستات شود را کاهش می دهد.